با وجود دارا بودن ۷ درصد از منابع معدنی غنی دنیا، ایران همچنان در اکتشاف معادن با چالش‌های جدی روبه‌رو است.
*** ایران و غفلت از گنجینه‌های معدنی
به گزارش صنایع به نقل از معدن پرس، ایران، کشوری با ۷ درصد از منابع معدنی غنی دنیا، به رغم این ثروت طبیعی، از کمبود توجه به اکتشاف معادن رنج می‌برد.
با وجود داشتن ۳۷ میلیارد تن ذخایر قطعی و ۵۷ میلیارد تن ذخایر احتمالی، سهم بخش معدن در ارزش تولید کشور تنها یک درصد است.
این وضعیت نه تنها به کاهش بهره‌وری منجر شده، بلکه رانت‌های بسیاری را در ساختار این صنعت ایجاد کرده است.
طبق آمارها، بودجه اکتشافات ذخایر معدنی در ایران تنها حدود یک دهم استاندارد جهانی است.
این در حالی است که هدف نهایی اکتشاف، شناسایی و بهره‌برداری از دارایی‌های معدنی به عنوان یکی از ابزارهای قدرت کشورها در حوزه منابع طبیعی است.
رضا جدیدی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تاکید می‌کند که برای تحقق رشد ۱۳ درصدی در این بخش، نیاز به ۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری وجود دارد.
در سال ۱۴۰۲، مجموع هزینه‌های اکتشاف معادن در ایران به ۸۳ میلیون دلار رسید که شامل تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی، شناسایی و پی‌جویی ذخایر معدنی و حفاری‌های اکتشافی می‌شود.
از این مبلغ، حدود ۲۰ میلیون دلار به سازمان زمین‌شناسی و ۶۳ میلیون دلار به سازمان توسعه و نوسازی معادن اختصاص یافته است.
در مقایسه با کشورهای در حال توسعه که به طور متوسط یک میلیارد دلار در حوزه اکتشاف هزینه می‌کنند، ایران تنها یک دهم این میزان را صرف کرده است.
این وضعیت نه تنها به کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی منجر می‌شود، بلکه نیازمند اصلاحات اساسی در نظام تأمین مالی و ساختار شرکت‌های دولتی است.
کارشناسان معتقدند که بازبینی بودجه سنواتی و جذب سرمایه به عنوان راهکارهای اصلی برای برون‌رفت از این چالش‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.
اکتشاف ذخایر معدنی شامل چهار مرحله شناسایی، پی‌جویی، اکتشافات عمومی و تفصیلی است.
در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، شناسایی و پی‌جویی معمولاً توسط دولت‌ها انجام می‌شود، در حالی که اکتشافات تفصیلی بیشتر به بخش خصوصی واگذار می‌شود.
آیا ایران قادر خواهد بود با اصلاحات لازم، از این چالش‌ها عبور کند و به بهره‌برداری بهینه از منابع معدنی خود دست یابد؟ آینده اقتصادی کشور به این سؤال بستگی دارد.
انتهای پیام///
