آمارهای تکان‌دهنده مرکز آمار هم نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۶۸ حادثه در معادن زغال‌سنگ رخ داده و تنها ۲۳ درصد کل معادن کشور مجهز به واحد ایمنی و بهداشت هستند.
*** وضعیت ایمنی معادن
به گزارش صنایع، مدیر ایمنی بلافاصله تجهیزات را برمی‌دارد و به سمت محل وقوع حادثه می‌رود. احتمالا تصور می‌کرده این حادثه در همان یک کارگاه که دو نفر در آن بودند رخ داده است. حالا ۵۱ نفر به‌علاوه مدیر ایمنی فوت شده‌اند. دیروز اول مهر بود. بابا رفت معدن، ما رفتیم مدرسه. ما از مدرسه برگشتیم، بابا از معدن برنگشت. اینها تنها دو روایت کوتاه از آن واقعه هولناکی است که در معدن طبس رخ داد. آمارهای تکان‌دهنده مرکز آمار هم نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۶۸ حادثه در معادن زغال‌سنگ رخ داده و تنها ۲۳ درصد کل معادن کشور مجهز به واحد ایمنی و بهداشت هستند؛ این یعنی هر روز بیش از یک حادثه! درباره جزئیات حادثه تلخ طبس با سعید صمدی، دبیر انجمن زغال‌سنگ، آریو برزن مافی، نایب‌رئیس خانه معدن استان خراسان رضوی و نایب‌رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی این استان و مهرداد اکبریان، نایب‌رئیس کمیسیون معادن اتاق ایران و رئیس انجمن سنگ‌آهن گفت‌وگو کردیم. صمدی می‌گوید بعید است آمار فوت‌شدگان به بیش از ۵۵ نفر برسد و مافی می‌گوید طبق آخرین آمار ۵۸ نفر در تونل منفجرشده حضور داشته‌اند. کارشناسان و فعالان حوزه معدن می‌گویند برای کاهش حوادث در بخش معدن نیازمند بازنگری در قوانین ایمنی و بازآموزی در این زمینه هستیم. همچنین کارشناسان معتقدند نظارت باید به چارت سازمانی وزارت صمت بازگردد.
*** فقط ۲۳ درصد از معادن کل کشور واحد ایمنی دارند
براساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران با عنوان «وضعیت بهداشت و ایمنی معادن در حال بهره‌برداری کشور طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰» طی سال ۱۴۰۰ تنها ۲۳ درصد (۱۴۰۷ معدن) از ۶ هزار و ۲۵ معدن در کل کشور، واحد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست (HSE) داشته‌اند. براساس این گزارش در سال ۱۳۹۶ از ۵۳۵۳ معدن فعال در کشور، ۱۴٫۲ درصد از آنها واحد HSE داشته‌اند که این میزان در سال ۱۴۰۰ به ۲۳٫۴ درصد رسیده است. طی سال ۱۴۰۰ از بین ۱۴۰۷ معدن دارای واحد HSE، معادن شن و ماسه با ۱۹ درصد سهم، سنگ تزئینی ۱۵ درصد، سنگ آهک ۱۵ درصد، سنگ لاشه ۹ درصد، سنگ آهن ۸٫۸ درصد و سایر معادن ۳۳ درصد بیشترین سهم را داشته‌اند. همچنین از نظر نسبت معادن دارای واحد HSE به کل معادن در هر فعالیت، معادن سنگ طلا با ۸۰ درصد، استخراج نیکل، آنتیموان و تیتانیوم با ۶۶٫۷ درصد و زغال‌سنگ با ۶۳٫۴ درصد در رتبه‌های اول تا سوم میان دیگر گروه‌ها قرار دارند.
*** معادن زغال‌سنگ در صدر حوادث
در ایجاد یک حادثه در معدن عواملی نظیر عوامل غیرایمن سیستمی ازجمله نقص فنی و خرابی تجهیزات و ماشین‌آلات، طراحی فرآیندهای تولیدی بدون در نظر گرفتن مسائل بهداشت ایمنی و محیط‌زیست، عدم انطباق دستگاه‌ها و ماشین‌آلات با نوع کار و عوامل غیرایمن محیطی نظیر تشعشعات مضر ارتعاشات ماشین‌آلات، انتشار گردوغبار دود گازها و بخارهای شیمیایی در محیط کار، عوامل غیر ایمن انسانی نظیر عدم آگاهی و آموزش کافی، عدم مهارت کافی و بی‌تجربگی، عدم نظارت و بازرسی مستمر، عدم مدیریت و بی‌برنامگی انجام کارها و رفتارهای غلط و نامناسب در حین فعالیت، عدم استفاده از وسایل و امکانات ایمنی، بی‌احتیاطی و بی‌دقتی، نبود نظم و انضباط، اتکا به تجربه و سابقه، نادیده گرفتن ضوابط و دستورالعمل‌ها و درنهایت عوامل غیرایمن روانی و اجتماعی نظیر خستگی و خواب‌آلودگی، عدم امنیت شغلی، تنش‌های روانی ناشی از کار زیاد و… نقش دارند. شایان ذکر است در سال ۱۴۰۰ در ۲۷۰ معدن کشور حادثه اتفاق افتاده است. براساس این گزارش طی سال ۱۴۰۰ در ۲۷۰ معدن تعداد ۱۴۰۶ حادثه رخ داده است. سهم معادن زغال‌سنگ از تعداد معادن دارای حادثه ۱۶٫۳ درصد و سهم این معادل از تعداد حادثه نیز ۲۶٫۲ درصد بوده است. همچنین طی سال ۱۴۰۰ از کل معادن در هر رشته فعالیت، در بخش استخراج سنگ‌آهن در حدود ۲۹٫۶ درصد از معادن افراد حداقل دچار یک یا چند حادثه شغلی شده‌اند. پس از این معادن، معادن زغال‌سنگ دومین معادنی بوده‌اند که در سال ۱۴۰۰ در ۲۵٫۴ درصد از آنها حداقل یک یا چند حادثه شغلی رخ داده است. همه این اعداد و ارقام درحالی است که طی سال ۱۴۰۰ از کل ۶۰۲۵ معدن فعال در کشور، تنها ۱۰۱ معدن یا معادل ۱٫۸ درصد از آنها مربوط به استخراج زغال‌سنگ بوده است. گفتنی است این آمار، معادن زغال‌سنگ را در صدر حوادث قرار می‌دهد.
*** ۳۶۸ حادثه در معادن زغال سنگ طی یک‌سال!
براساس نتایج طرح آمارگیری منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، از ۶۰۲۵ معدن در حال بهره‌برداری کشور طی سال ۱۴۰۰ در ۲۷۰ معدن، تعداد ۱۴۰۶ حادثه شغلی اتفاق افتاده است. با بررسی تعداد وقوع حادثه در معادن دارای حادثه در سال ۱۴۰۰ ملاحظه می‌شود که معادن استخراج سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و شن و ماسه به ترتیب با ۳۹۰، ۳۶۸ و ۱۸۷ حادثه بیشترین تعداد وقوع حادثه را به خود اختصاص داده‌اند. به‌عبارتی در معادن زغال‌سنگ به‌طور میانگین روزانه یک حادثه شغلی رخ می‌دهد. این درحالی است که تعداد معادن درحال فعالیت این بخش‌ها به ترتیب ۲۵۰ معدن، ۱۰۱ معدن و ۱۶۱۶ معدن بوده است. در بخش معادن سنگ‌آهن به ازای هر واحد معدنی ۱٫۵ حادثه شغلی، در معادن زغال‌سنگ به ازای هر واحد معدنی ۳٫۶ حادثه شغلی و در معادن شن و ماسه به ازای هر ۱۰ معدن یک حادثه شغلی رخ می‌دهد. براساس این آمارها در سال ۱۴۰۰ از مجموع ۱۳۰ هزار و ۳۵۸ نفر شاغل در معادن درحال بهره‌برداری کشور یکهزار و ۴۴۶ نفر معادل ۱٫۱ درصد دچار حادثه شده‌اند که نسبت به سال گذشته کاهشی معادل ۰٫۵ درصد را نشان می‌دهد. میان معادن دارای حادثه بیشترین تعداد افراد حادثه‌دیده در معادن سنگ‌آهن با ۴۲۸ نفر (۲۹٫۶ درصد)، استخراج زغال‌سنگ با ۳۶۸ نفر (۲۵٫۴) و استخراج شن و ماسه با ۱۸۷ نفر (۱۲٫۹ درصد) بوده است. از نظر تعداد افراد حادثه‌دیده نسبت به کل شاغلان در هر فعالیت به ترتیب شاغلان معادن زغال‌سنگ (۶٫۲) درصد نیکل آنتیموان و تیتانیوم (۴٫۲ درصد) و منگنز (۱٫۲) درصد بیشترین افراد حادثه‌دیده را داشته‌اند. طی بازه زمانی ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ درصد شاغلان آسیب‌دیده از کل شاغلان در معادن کشور از ۹٫۱ درصد در سال ۱۳۹۶ به ۱٫۱ درصد در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته که بیانگر متوسط نرخ رشد سالانه منفی ۱۱٫۲ درصدی طی این سال‌هاست.
*** عمده آسیب‌های کارگران معدن
براساس آمارهای منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، در کنار جان‌باختگان ناشی از حوادث معدنی، از انواع آسیب‌های واردشده به شاغلان می‌توان به «آسیب‌های درونی و ضربه مغزی»، «قطع عضو»، «شکستگی»، «سوختگی، تاول‌خوردگی و…»، «مسمومیت و عفونت شدید»، «رگ به رگ شدن و دررفتگی»، «آسیب‌دیدگی سطحی و زخم باز»، «خفگی»، «تاثیرات ناشی از صدا، ارتعاش و فشار»، «تاثیرات ناشی از دمای کم و زیاد و نور» «شوک» و «سایر آسیب‌ها» اشاره کرد. در سال ۱۴۰۰ از ۱۴۰۶ فرد آسیب‌دیده، آسیب‌دیدگی سطحی و زخم باز، شکستگی و رگ‌به‌رگ شدن و دررفتگی به ترتیب با سهم ۴۰٫۱ درصد، ۲۶٫۸ و ۱٫۲۰ درصد در رتبه‌های اول تا سوم میان دیگر آسیب‌های وارده به شاغلان قرار داشته‌اند. در سال ۱۴۰۰، از بین هزار و ۴۰۶ فرد آسیب دیده خوشبختانه یکهزار و ۳۷۸ نفر (۹۵٫۴ درصد) منتهی به بهبود کامل شده‌اند و تنها ۳۵ نفر (۲٫۴ درصد) از افراد بر اثر حوادث معدنی در‌گذشته‌اند. مابقی افراد آسیب‌دیده یعنی ۳۲ نفر دچار ازکارافتادگی جزئی و نقص عضو شده‌اند. در سال ۱۴۰۰ ازکارافتادگی کلی گزارش نشده است. در سال ۱۴۰۰، بیشترین عضو آسیب‌دیده به ترتیب قسمت فوقانی با ۴۴ درصد، قسمت تحتانی با ۳۰٫۵ درصد و سر با ۷٫۳ درصد مورد هستند. به ترتیب آسیب به قسمت‌های فوقانی و تحتانی بیشترین اعضای آسیب‌دیده در سنوات مختلف بوده‌اند.
انتهای پیام///
