پیشنهاد ۷ مرحلهای مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی جهت رفع کسری بودجه با صرف نظر از درآمد حاصل از فروش نفت سال آینده ارائه شده است.
*** فرآیند بودجه ریزی کشور
به گزارش خبرگزاری صنایع، طی دهههای گذشته رابطه مالی دولت و نفت در فرایند بودجه ریزی کشور به گونه ای تنظیم شده است که منابع حاصل از صادرات نفت بین دولت (خزانه)، شرکت ملی نفت و صندوق توسعه ملی تقسیم می گردد.
بر این اساس بعد از مشخص شدن سهم دولت از صادرات نفت، معادل ریالی درآمدهای حاصل از صادرات نفت در حساب خزانه نزد بانک مرکزی منظور می شود.
مبنای منابع نفتی حاصل ضرب قیمت نفت، قیمت محاسباتی برای تسعیر منابع ارزی حاصل از صادرات نفت و حجم صادرات نفت بوده است.
*** روش متغیرهای قیمت نفت
در رابطه با پیشنهاد ۷ مرحلهای مرکز پژوهشهای مجلس: در این روش متغیرهای قیمت نفت، نرخ تسعیر ارز و حجم صادرات نفت، تحت تاثیر سیاستهای مالی دولت قرار میگیرند به این معنا که دولت می تواند برای تراز کردن بودجه خود این متغیرها را به گونه ای در نظر بگیرد (حتی غیرواقعی) که بودجه کل کشور تراز شود.
این در حالی است که اساسا متغیر قیمت نفت و میزان صادرات نفت عملا برونزا و خارج از اراده دولت است و متغیر نرخ ارز باید براساس سیاست های ارزی و تجاری تعیین شوند.
اگرچه تا کنون ورود منابع نفتی به این صورت در بودجه، آسیبهای فراوانی را در نظام بودجه ریزی کشور به جای گذاشته است، ولی میتوان گفت ادامه این رویکرد برای سال آتی آثار به مراتب زیانبارتری را به همراه خواهد داشت.
علت این موضوع آن است که عدم قطعیت نسبت به متغیرهای تعیین کننده منابع نفتی برای سال ۱۳۹۸ به ویژه در مورد میزان صادرات نفت و گاز به مراتب بیشتر از سال های گذشته است.
*** پیشنهاد مرکز پژوهشها براساس کسری بودجه
از این رو پیشنهاد ۷ مرحلهای مرکز پژوهشهای مجلس مطرح شد تا برای تصمیم گیری درباره میزان منابع و مصارف لایحه بودجه سال ۱۳۹۸، تدوین بودجه براساس مدیریت کسری بودجه بدون نفت است.
اتخاذ چنین رویکردی میتواند ضمن تخفیف مسائل و مشکلات ناشی از وابستگی بودجه به نفت و نوسانات آن، با آشکار سازی میزان واقعی کسری بودجه، زمینه اصلاحات بودجهای را فراهم آورد.
*** پیشنهاد ۷ مرحلهای مرکز پژوهشهای مجلس
در رویکرد پیشنهاد ۷ مرحله ای مرکز پژوهشهای مجلس آمده است :
- تمام منابع درآمدی دولت به جز منابع نفتی و منابع ناشی از استقراض دولت، به دقت احصا میشود. در این مرحله لازم است با توجه به پیش بینی عملکرد ردیفهای در آمدی در سال ۱۳۹۷ و چشم انداز شرایط اقتصاد کلان در سال ۱۳۹۸، میزان این منابع به صورت واقع بینانه برای سال ۱۳۹۸ برآورد گردد.
- هزینههای دولت به هزینههای اجتناب ناپذیر و اجتناب پذیر تقسیم میگردد. هزینههای اجتناب ناپذیر به صورت واقع بینانه و البته با توجه به مضیقههای مالی دولت رشد داده میشوند و هزینههای اجتناب پذیر نسبت به سال ۱۳۹۷ بدون افزایش باقی میماند ( گفتنی است به دلیل نقص اطلاعات موجود، نمیتوان هزینههای اجتناب ناپذیر را به درستی تشخیص داد. به عبارت بهتر هزینههایی ممکن است به نادرست تحت عنوان اجتناب ناپذیر منظور شوند).
- کسری بودجه بدون نفت، از تفاضل ارقام فوق به دست می آید.
- مسیرهای ممکن برای تامین کسری بودجه بدون نفت احصا و با توجه به اقتضائات اجرایی و امکان سنجیهای انجام گرفته انتخاب میشوند.
- منابع ارزی حاصل از صادرات نفت (پس از در نظر گرفتن سهم صندوق توسعه ملی و شرکت ملی نفت) در اختیار بانک مرکزی خواهد بود.
- بانک مرکزی با در نظر گرفتن سیاست ارزی خود و مستقل از وضعیت بودجه، در مورد منابع ارزی در اختیار جهت کنترل بازار ارز تصمیم گیری مینماید.
- بانک مرکزی ( مستقل از میزان و قیمت فروش نفت) به میزان مشخص شده ( برای مثال در جدول ۴ ماده (۷) قانون برنامه ششم توسعه) به حساب خزانه منابع ریالی واریز می کند تا دولت بتواند مصارف خود را پوشش دهد.
*** مهمترین ویژگیهای روش پیشنهاد ۷ مرحلهای
برخی از مهمترین ویژگیهای روش پیشنهاد ۷ مرحلهای این روش عبارت است از:
- اعتبار دستگاهها به طور واقع بینانه دیده شده و آنها از تامین رقم درج شده در بودجه اطمینان خواهند داشت.
- با شفاف شدن کسری بودجه واقعی، احتمال پیگیری روشهای عملیاتی کاهش کسری از جمله شناسایی منابع جدید درآمدی و راهکارهای مدیریت هزینه ها افزایش خواهد یافت.
- آثار مالی هر یک از تصمیمات دولت و مجلس بر کسری بودجه به وضوح قابل رویت خواهد بود.
*** محاسبات کسری بودجه بدون نفت براساس ارقام لایحه بودجه ۱۳۹۸
برای روشن تر شدن شرایط تصمیم گیری، تصویری از کسری بودجه بدون نفت با توجه به اعتبارات در نظر گرفته شده در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ ارائه شده است.
در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸، رقم ۷۷ هزار میلیارد ریال بایت بازپرداخت اوراق در سقف دوم مصارف دیده شده است، ولی از آنجا که همواره پرداخت آن جزء اولویتهای دولت بوده است، لذا در محاسبات انجام شده در جدول این رقم به میزان مصارف در سقف اول اضافه شده است.
همچنین هر چند که تحقق کامل منابع پیشبینی شده در لایحه دور از انتظار به نظر میرسد با این وجود به منظور ساده سازی، کسری بودجه بدون نفت با در نظر گرفتن تحقق صد در صد سایر منابع پیش بینی شده در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ محاسبه شده است.
به گزارش خبرگزاری صنایع، گفتنی است، با عنایت به محاسبات انجام شده در جدول فوق، کسری بودجه بدون نفت بر اساس ارقام لایحه بالغ بر ۱۹۳۷ هزار میلیارد ریال است که این رقم معادل ۴۶ درصد از مصارف عمومی است.
انتهای پیام///
