کارشناسان معتقدند که بیش از ۸۰ درصد منابع آبی در بخش کشاورزی مصرف میشود و بر این اساس گسترش آبیاری نوین بهترین تدبیری است که در شرایط بحران خشکسالی به اجرای آن تاکید جدی شده است.
به گزارش مرکز اطلاعرسانی و اخبار صنایع ایران، یکی از پیامدهای اصلی تغییر اقلیم بروز خشکسالی است که یکی از بیشترین عرصههایی که تحت تاثیر این بحران قرار میگیرد، عرصههای کشاورزی است و از سویی با توجه به مصرف بالای منابع آبی در بخش کشاورزی این تدبیر میتواند آثار ارزندهای در کشور داشته باشد.
کشاورزی در جهان امنیت غذایی مردم را بر عهده دارد که برای در امان ماندن از هر گونه گزندی برای حفظ آن راهکارهای مختلف را اندیشید.
برنامههای مختلف برای حفظ و گسترش کشاورزی به اجرا در میآید تا امنیت غذایی آحاد جامعه تامین شود که برای این کار باید از روشهای مختلف همچون کشت گلخانهای، اجرای شیوههای آبیاری نوین در اراضی، استفاده از آب ها و اراضی غیرمتعارف در کشاورزی برای زنده نگه داشتن کشاورزی استفاده کرد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور آب و خاک در کرج در این باره گفت: کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد و از لحاظ منابع آب بسیار آسیبپذیر است.
علی مراد اکبری افزود: متاسفانه دردهه گذشته کشور با خشکسالی، کمبود آب، روان آب و توزیع نامناسب پراکنش بارانی مواجه شدهایم و اگر برنامهریزی عمیقی برای آن نداشته باشیم امنیت غذایی کشور به خطر میافتد.
وی با بیان اینکه کشوری که امنیت غذایی نداشته باشد وابستگی خواهد داشت و باید از اهداف و سیاستهایش بگذرد، گفت: اکنون میانگین بارندگی سالانه کشوربه ۲۴۲ میلی متر رسیده درحالیکه در دهه گذشته ۲۵۰ میلیمتر بوده است.
اکبری با اشاره به اینکه اکنون میانگین بارندگی ایران یک/سوم شاخص جهانی است، افزود: همچنین میزان تبخیر آب در دنیا ۸۰۰ میلیمتر است در حالیکه این میزان در ایران ۲۲۰۰ میلیمتر است به طوریکه دو/ سوم نزولات آسمانی کشور تبخیر میشود.
***عدم تناسب پراکندگی بارش در کشور
وی میزان اراضی آبی کشور را حدود ۸ و نیم ملیون هکتار ذکر کرد و افزود: پراکنش بارندگی در کشور بسیار نامناسب است واگر روی منابع آب دقت نکنیم درآینده با مشکل روبرو میشویم.
اکبری ادامه داد: راهبردهایی در وزارت خانه تهیه شده که یکی از برنامهها بحث توسعه روشهای آبیاری نوین است به طوریکه اکنون یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار در کشور اجرا شده که امسال هم ۳۲ هزارو ۸۰۰ میلیارد ریال برای توسعه روشهای نوین کشور پیشبینی کرده است که باید ۳۰۰ هزار هکتار از طریق آن اجرا شود .
وی اظهار داشت: به ازای هر هکتاراز این روش ها، ۴۴۰۰ متر مکعب آب صرفهجویی میشود و نگاه به سوی آبیاری میکرو و قطرهای در زراعت و باغبانی است و سال گذشته بیش از ۳۰ هزار هکتار آبیاری قطرهای در کشور داشتهایم.
وی گفت: در صورت اجرای این طرحها میزان مصرف آب کمتر از نصف میشود و میزان تولید ۱۰ برابر میشود که از سیاستهای جدی کشور است.
وی گفت: اکنون در کشور میزان راندمان و بهرهوری مصرف آب در بخش کشاورزی را تعیین کردهایم به طوریکه میزان بهرهوری ۰٫۹ کیلوگرم در مترمکعب به حدود ۱٫۲۵ رسیده است که جهش بسیار خوبی اتفاق افتاده ولی تا مطلوب فاصله بسیار است.
اکبری عدد مطلوب را رسیدن به ۲ کیلوگرم در مترمکعب دانست و افزود: این ارتقا باید تا پایان برنامه ششم محقق شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی بیان داشت: سفرههای زیرزمینی کشور ما سالانه حدود ۸-۷ میلیارد مترمکعب بیلان منفی دارد و در برنامه ششم به دولت تکلیف شده که در پایان برنامه سالانه حداقل ۱۱ میلیارد مترمکعب در منابع آب کشور صرفهجویی شود.
***در سالجاری تاکنون ۱۰۰ هزار هکتار آبیاری تحت فشار انجام شده
وی گفت: برای رسیدن به هدف راهبردها مشخص شده و عرصه عملیاتی آن هم دست مروجان خواهد بود که یکی از این راهبردها توسعه روشهای نوین آبیاری است که اکنون نیز در حال اجرا است به طوریکه در سالجاری تاکنون ۱۰۰ هزار هکتار آبیاری تحت فشار انجام شده، ۱۵۰ هزار هکتار هم در دست اجرا است.
وی با بیان اینکه این عدد تا پایان سال به ۳۰۰ هزار هکتار با شرط تامین اعتبارات خواهد رسید، افزود: رویکرد ما در آبیاری تحت فشار و روشهای نوین آبیاری، روش میکرو با رعایت تمام پارامترهای فنی و مهندسی است.
اکبری ادامه داد: در سال گذشته در حدود ۳۰ هزار هکتار آبیاری تیپ در گندم انجام شد که در این مزارع حداقل تولید ۷٫۵ تن و حداکثر ۱۳٫۲ تن در هکتار با مصرف کمتر از ۴ هزار مترمکعب آب بوده که نشاندهنده این است که این ظرفیت در کشور وجود دارد تا این روش را توسعه دهیم.
***اصلاح الگوی کشت
وی یکی دیگر از راهکارها برای کاهش مصرف آب را اصلاح الگوی کشت دانست و گفت: ما راهی جز این نداریم و باید به سمت گیاهان کم آب بر برویم و همچنین به سمت مزیتهای نسبی برویم و آن را در برنامههای اولویت دار قرار دهیم.
وی با بیان اینکه امکان دارد در بعضی از محصولات مزیت نسبی نداشته باشیم، افزود: یکی دیگر از راهبردها توسعه کشتهای گلخانهای است یعنی گیاهان پرمصرف را به محیطهای کنترل شده ببریم.
وی تاکید کرد که در صورتیکه نتوانستیم تمام گیاهان پرمصرف را به سمت محیطهای کنترل شده ببریم، نگاهمان این است که در صیفی و سبزی و دیگر گیاهان پرمصرف به سمت آبیاری میکرو برویم.
وی اظهار داشت: سال گذشته در هرمزگان ۹ هزار هکتار آبیاری تحت فشار انجام شده که تمام آن تیپ بوده و در جیرفت نیز ۸ هزار هکتار به روش تیپ انجام شده که نشان میدهد اقبال عمومی از این روشها خیلی خوب شده است.
***تغییر فصل کشت
اکبری یکی دیگر از برنامهها را تغییر فصل کشت عنوان کرد و گفت: به طور مثال در کشت چغندر قند که در کشور ما معمولا در فصل بهار کشت میشود آن را در مناطق گرمسیر به کشت در فصل پاییز برای استفاده از باران موثر و مصرف کمتر آب تغییر دهیم.
وی افزود: همچنین اعتقاد داریم کشت نیشکر در خوزستان را به کشت چغندر قند به دلیل کمتر مصرف کردن آب تغییر بدهیم زیرا مصرف آب در نیشکر ۳۰ هزار مترمکعب است در حالیکه در کشت پاییزه چغندر قند به ۷٫۵ هزار مترمکعب میرسد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی اضافه کرد: فصل استفاده از مالچ به خاطر کمتر شدن تبخیر در پهنهها باید جزو برنامهها قرار گیرد که با این روش تبخیر تا ۹۰ درصد کاهش میابد.
***استفاده از آب مجازی روشی موثر بر صرفهجویی در آب کشاورزی
وی استفاده از آب مجازی را یکی دیگر از سیاستها برای کاهش مصرف آب دانست و گفت: یکی از روشها در کشور این است که سیاست را بر کشت گیاهان کم مصرف بگذاریم و واردات را بر گیاهان پرمصرف بگذاریم.
اکبری افزود: بر اساس اعداد و ارقام اعلام شده سالانه ۵ میلیارد مترمکعب آب در قالب آب مجازی صادر میکنیم و حدود ۳۵ میلیارد مترمکعب آب وارد میکنیم که جزو سیاستهایی است که دولت روی آن کار میکند.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان البرز نیز گفت : در سال جاری جهت اجرا و توسعهی ۲۳۹۷ هکتار انواع روشهای نوین آبیاری مبلغ ۳۲۵ میلیارد ریال اعتبار از دو محل بند الف تبصره ۴ و ردیف ملی بودجه سنواتی به ترتیب ۸۵ میلیارد ریال و ۲۴۰ میلیارد ریال برای استان البرز مصوب شده است.
حجتالله رضایی افزود: تاکنون مبلغ ۱۲۰ میلیارد و ۵۶۶ میلیون ریال شامل ۶۸ میلیارد و ۷۰۶ میلیون ریال اسناد خزانه اسلامی و مبلغ ۵۱ میلیارد و ۸۶۰ میلیون ریال وجه نقد به استان تخصیص داده شده است.
***تجهیز ۸۱۱ هکتار از اراضی استان به انواع روشهای نوین آبیاری
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی اظهار داشت : از ابتدای سال ۹۶ تا کنون ۸۱۱ هکتار از اراضی استان به انواع روشهای نوین آبیاری تجهیز و ۱۲۱۰ هکتار نیز در دست اجرا میباشد و علاوه بر آن پروژه ۲۰۴۰ هکتاری شرکت تعاونی تولید روستایی ماهدشت نیز از تاریخ ۳۰ آبان ماه سال جاری وارد فاز اجرایی شده است.
وی گفت: در حال حاضر پیمانکار مربوطه مشغول عملیات اجرایی این طرح بوده و به طور کلی تا این تاریخ از ابتدای برنامه توسعه روش های نوین آبیاری ۱۳۰۰۰ هکتار از اراضی استان در این خصوص تجهیز شدهاند.
به گزارش خبرگذاری صنایع، مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان البرز، در پایان اضافه کرد: طی یک برنامه ۱۰ ساله که از ابتدای سال ۹۵ آغاز گردیده ، برای ۴۲۰۰۰ هکتار از اراضی زراعی و باغی استان در صورت تامین اعتبارات مصوب، اجرای انواع روشهای نوین آبیاری هدفگذاری شده است.
انتهای پیام///
